MALTEPE ÜNİVERSİTESİ
MİMARLIK VE TASARIM FAKÜLTESİ
GEMİ VE YAT TASARIMI BÖLÜMÜ
Gemi ve Yat Tasarımı Bölümü Tarihçesi
2010’da kurulan Maltepe Üniversitesi Gemi ve Yat Tasarımı Bölümü, Türkiye’de mîmarlık fakülteleri altında 1974’ten bu yana açılan ilk farklı lisans programı olmuştur. Bölüm aynı zamanda, dünyâdaki ilk örnektir. Maltepe Üniversitesi, Cenova Üniversitesi’yle birlikte, bu programa sâhip olan iki kurumdan biridir.
Bölümün kuruluş süreci şöyledir. Bölümün kurucusu Mehmet Aziz Göksel MSGSÜ İç Mîmarlık Doktora Eşdeğerlikli Sanatta Yeterlik Programı’nda “gemi ve yat (deniz araçları) tasarımının, bağımsız bir lisans programı olması gereğini savunan ve bu yeni alanı tanımlayan” bir tez yazar ve bugün Deniz Harp Okulu’nun Dekanı olan Prof. Dr. Ahmet Dursun Alkan’ın başından beri destek verdiği, jürisinde mîmar, gemi mühendisi, iç mimar ve endüstriyel tasarımcıların bulunduğu bu tez başarıya ulaşır. Bu sonuç, bu argüman için âdetâ disiplinler arası bir bilimsel tescil belgesi olur. Artık bu tezin kuramsal çatısı oluşturulmuş, eğitim yolunda en önemli aşama tamamlanmıştır. 2007 yılında programın müfredâtı, ders saatleri ve kredileriyle hazırdır.
Mehmet Aziz Göksel’in, Yeditepe Üniversitesi’nde, içinde “yat tasarımı yüksek lisans programı”nın da bulunduğu bir “deniz bilimleri enstitüsü” başvurusu, YÖK tarafından reddedilir. Göksel ve Alkan, eğitim programının “yüksek lisans” değil; kesinlikle “lisans” programı olması yönünde kararlıdırlar ve bu projeyi, aynı üniversitede görevli olan ve sonradan bu bölümün başkanı olacak meslekdaşı Yrd. Doç. Dr. Müge Ertemli’yle de paylaşır ve o aşamadan îtibâren o da bu çalışmanın bir parçası olur. Göksel, bu projenin Yeditepe Üniversitesi’nde gerçekleşemeyeceğini anlar anlamaz, oradaki görevinden ayrılır.2008 yılında,
Maltepe Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Aydın Esen, üniversitenin “denizci üniversite” olma hedef ve vizyonuna sâhip olduğu vargısıyla Göksel’i okula davet ederek bu bölümü kurabileceklerine inandığını söyler, Göksel’i dışarıdan ders vermek üzere fakülteye çağırır ve bir yandan da programın başvuru dosyası hazırlanır.
Bir iki aylık dönemde, Göksel, Alkan ve Ertemli yoğun bir emek harcayarak, bu projeyi, çeşitli üniversitelere, meslek odalarına, devletin sivil ve askerî ilgili kurumlarına ve YÖK’e giderek detaylıca anlatırlar. Bu kurumların en üst düzeyde yetkili ve temsilcileri, görüşlerini, niyet mektupları olarak kendilerine yazıp verirler.
10.03.2009 târihinde ilk başvurusu yapılan, Maltepe Üniversitesi “yat tasarımı” lisans programı, 27.08.2009 târihinde kabûl edilir ve bölüm kurulur. Ancak 14.09.2009 târihinde alınan genel kurul karârına göre, kadro çalışmaları tamamlanmadığı gerekçesiyle bölüme öğrenci alma izni verilmez. Bölüme ilk kadro ataması 01.04.2010 târihinde yapılır. Ünlü mîmar Prof. Dr. Cengiz Eren, Yrd. Doç. Dr. Canan Erselçuk ve Arş. Gör. Seval Özgel bölüm kadrosuna katılırlar. Bir buçuk ay gibi kısa bir sürede kadro çalışması tamamlanır ve 2010 yılının Temmuz ayında YÖK, Maltepe Üniversitesi Yat Tasarımı Bölümü’nün öğrenci almasına izin verir.
Bölümde kurulduğu târihten bu yana çeşitli öğretim elemanları görev yapmaktadır. Bu kişiler de, programın disiplinler arası yapısı gereği, çeşitli meslekî kökenlerden gelmektedirler. Ağırlık, tasarım disiplinlerinden ve gemi mühendisliğinden olmak üzere, programda iktisat, deniz subaylığı, makine mühendisliği, hukuk kökenli öğretim görevlileri bulunmaktadır. Prof. Dr. Ahmet Alkan, Prof. Dr. Hüseyin Yılmaz, Yrd. Doç. Dr. Bekir Şener, Öğretim Görevlileri Özger Sarıkaya, Aylin Örs, Neptün Öziş, Murat Suntay, Rıza Özlüer, Ahmet Çağlar, Mert Ünnü, Osman Ender Kalender, Arş. Gör. Semiha Kan, Arş. Gör. Farahnaz Öztürk, Arş. Gör. Uğursal Demir, Dr. Sinan Yum, Dr. Seval Özgel bunlardan bâzılarıdır.
2011’de T. C. Maltepe Üniversitesi’nde, Türkiye’deki ilk yat tasarımı sempozyumu yapılır.
2011 yılında, bölümümüzün logosu öğrencilerimiz arasında düzenlenen bir yarışma ile belirlenmiştir. Kutay Vural adlı öğrencimizin tasarımı, oy birliği ile bölüm logosu olarak kabul edilmiştir.
Bölümün kurucu başkanlığını 2014 yılına kadar sürdüren Göksel’in ardından, daha kuruluş aşamasından beri eğitim programını kâğıt üzerinde şekillendirenlerden biri olan Yrd. Doç. Dr. Müge Ertemli bölüm kadrosuna tam zamanlı öğretim üyesi olarak atanmıştır. 2015 yılında bölüm başkanlığına atanan Ertemli, halen bu görevi sürdürmektedir.
Prof. Dr. Emre Aysu’nun dekanlığında, 2011 yılında fakülte öğretim üyesi Prof. Dr. Demet Irklı Eryıldız’ın uluslararası katkılarıyla, bu alanda dünyâ lîderi olan Cenova Üniversitesi’yle ilişkiler kurulmuş ve iki bölüm arasında karşılıklı eğitim anlaşması imzalanmıştır.
Bu sâyede, dünyâca ünlü Prof. Dr. Massimo Musio Sale, Doç. Dr. Carola Morozzo di Bianze ve Dr. Valentina Solera, yarı zamanlı olarak programda ders ve seminerler vermektedirler. Buna karşılık, bölümün öğretim elemanları Mehmet Aziz Göksel ve Özger Sarıkaya da, İtalya’da bu bölümün proje dersi jürilerine katılmaktadırlar. Yat tasarımı ve mühendisliği eğitiminde çok köklü bir geleneğin sâhibi olan Cenova Üniversitesi, İtalyan Deniz Kuvvetleri’nin de verdiği destekle, gerek mêzunlarının sayısı gerekse akademik çalışmalarıyla bu konuda gündem ve eğilim belirleyen saygın bir konumdadır.
Bölüm mezunları, her yıl çeşitli gemi ve yat tasarımı yarışmalarına katılmakta, dereceler ve mansiyonlar almaktadırlar.
Bölümümüz öğrencilerinden Rümeysa Arış, Ekonomi Bakanlığı koordinasyonu, Türkiye İhracatçılar Meclisi desteğiyle, Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği (GYİB) tarafından organize edilen "3. Ulusal Gemi ve Yat Tasarım Yarışması”nda, “yelkenli” kategorisinde “Graphena” isimli tasarımıyla ikincilik ödülü almıştır.
Öğrencilerin projeleri, sektör dergilerinde, ulusal ve uluslararası internet dergilerinde ve internet sitelerinde yayınlanmaktadır.
Maltepe Üniversitesi’nin kurulduğu yıl olan 1997’de doğan Can Aksu, bir yıllığına Cenova Üniversitesi Gemi ve Yat Tasarımı Lisans Programı’na kabûl edilmiştir. Aksu, bu bölümden Erasmus aracılığıyla yabancı bir ülkeye gidecek ilk öğrenci olmuştur.
Kurulduğu yıldan bugüne dek sürekli yükselen bir grafiğe sahip bölümün mezunlarının hemen hepsi, sektördeki önde gelen tasarım ve mühendislik ofislerine ve tersânelere yerleşmiş olup, bölümün bâzı mêzunları da çeşitli üniversitelerde yüksek lisans eğitimlerini sürdürmektedirler.
Maltepe Üniversitesi, Gemi ve Yat Tasarımı Bölümü, on yıla yaklaşan eğitim geçmişiyle, bütün tasarım programlarının ve ortak faaliyet alanları dikkate alındığında, sivil ve askerî, bütün denizcilik programlarıyla aynı âilenin doğal bir üyesidir.